Vzw’s en btw: Btw-plichtig of niet?
1. Wat is btw?
De btw of belasting over de toegevoegde waarde is een belasting die wordt geheven op de totale prijs van een bepaald product of een bepaalde dienst.
Voorbeeld : Op een printer wordt 21% btw geheven. Indien de prijs van de printer exclusief btw 200 euro bedraagt, dan betaalt de consument hierop 42 euro btw.
Om het systeem van btw te begrijpen, moet men twee “spelers” onderscheiden.
Enerzijds heeft men de zogenaamde “belastingplichtige” en anderzijds de “eindgebruiker van een product of dienst”.
De “belastingplichtige” is de persoon die de btw zal innen van zijn klanten om ze vervolgens door te storten aan de staat. De belastingplichtige mag wel eerst de btw die hij zelf betaald heeft, van die som aftrekken. Gevolg daarvan is dat hij niet zal moeten opdraaien voor de belasting, in tegenstelling tot wat de term belastingplichtige doet vermoeden. De “belastingplichtige” zal slechts fungeren als doorgeefluik. Aan het etiket van “belastingplichtige” hangen een deel verplichtingen en formaliteiten vast.
Voorbeeld: Voor een printer die aan 200 euro verkocht wordt, zal de klant 42 euro btw moeten betalen. De klant betaalt deze belasting niet aan de staat, maar aan de verkoper. De verkoper stort dit bedrag door aan de staat. De verkoper mag er eerst wel de btw in mindering brengen die hij zelf heeft moeten betalen. Indien de verkoper de printer heeft aangekocht aan de prijs van 121 euro, waarvan 21 euro btw, dan zal de verkoper een bedrag van 21 euro (42 – 21 euro) doorstorten aan de staat. Hijzelf zal dus in feite geen belasting hebben moeten betalen.
De “eindgebruiker van een product of dienst” zal de btw die hij zelf heeft moeten betalen niet kunnen aftrekken. Gevolg daarvan is dat de “eindgebruiker” in feite de persoon is die zal moeten opdraaien voor de belasting.
Een vzw kan zowel “belastingplichtige” als “eindgebruiker” zijn.
Indien de vzw een “belastingplichtige” is, moet hij aan een aantal verplichtingen en formaliteiten voldoen.
Voorbeeld: Een fietsenproducent koopt een deel vrijetijdsfietsen aan voor 100 euro. Hij betaalt bij aankoop 21% btw, zijnde 21 euro. Deze 21 euro komt bij de staat terecht.
Vervolgens verkoopt hij een vrijetijdsfiets voor 250 euro, waarop 21% btw, zijnde 52,5 euro wordt betaald, aan een fietsenhandelaar. De fietsenhandelaar verkoopt de vrijetijdsfiets voor 500 euro. De particuliere klant zal hierop 21% btw moeten betalen, zijnde 105 euro.
De fietsenproducent ontvangt bij verkoop van de vrijetijdsfiets 52,5 euro van de fietsenhandelaar. Hiervan mag hij de btw die hij zelf betaald heeft, aftrekken. Het verschil van 31,5 euro (52,5 - 21) moet hij doorstorten aan de staat. De fietsenhandelaar ontvangt 105 euro van de particuliere klant. Hiervan mag hij de btw die hij zelf betaald heeft, aftrekken. Het verschil van 52,5 euro (105 – 52,5) moet hij doorstorten aan de staat.
In totaal zal er een bedrag van 105 euro bij de staat terechtkomen. Dit bedrag wordt volledig gedragen door de laatste schakel in de ketting, de particuliere klant.
2. Is een vzw een btw-belastingplichtige?
Er hangen een hele reeks verplichtingen en formaliteiten vast aan het etiket “belastingplichtige”.
Het is dan ook van belang na te gaan wanneer een vzw belastingplichtige is. Het Wetboek btw voorziet in artikel 4 een aantal voorwaarden, welke vervuld moeten zijn om belastingplichtige te kunnen zijn.
Iedereen kan belastingplichtige zijn
Iedereen kan in principe een btw-belastingplichtige zijn. De btw-belastingplichtige kan bijgevolg een natuurlijke persoon of een rechtspersoon zijn. Ook een vzw kan een btw-belastingplichtige zijn.
De uitoefening van een economische activiteit
Onder de term “economische activiteit” worden alle werkzaamheden van een fabrikant, een handelaar of dienstverrichter begrepen. Het is niet noodzakelijk dat deze werkzaamheden in beroepsverband worden uitgeoefend. Ook een vzw kan een economische activiteit uitoefenen.
Voorbeeld: Een vzw baat een cafetaria bij een manege uit.
Deze economische activiteiten worden geregeld en op zelfstandige wijze uitgeoefend
Met “geregeld” bedoelt men dat er periodiek activiteiten worden uitgeoefend. Het maakt niet uit of de tussenpozen tussen de verschillende activiteiten lang of kort zijn. Een vzw kan perfect geregeld activiteiten organiseren.
Voorbeeld: Een vzw baat elke vrijdag een jeugdhuis uit.
Met “op zelfstandige wijze” wordt bedoeld dat er geen arbeidsovereenkomst bestaat.
Een vzw zal haar activiteiten bijna steeds op zelfstandige wijze uitoefenen.
Het moet gaan om het leveren van producten en/of diensten die in het Wetboek btw worden genoemd
Men krijgt pas het etiket van “belastingplichtige” indien men handelingen verricht die in het Wetboek btw worden genoemd. Het gaat om volgende handelingen:
- leveringen en diensten die in België worden verricht en effectief aan de belasting worden onderworpen;
- leveringen en diensten die uiteindelijk vrijgesteld worden omwille van uitvoer, intracommunautaire levering en omwille van het feit dat ze onder artikel 44 WBTW vallen;
- leveringen en diensten die niet aan de belasting worden onderworpen omdat ze in het buitenland worden verricht.
Deze handelingen kunnen perfect door een vzw worden verricht.
De activiteit mag hoofdzakelijk of aanvullend worden uitgeoefend
Met hoofdzakelijk wordt de hoofdactiviteit bedoeld. Met aanvullend wordt een activiteit bedoeld die naast de hoofdactiviteit wordt uitgeoefend.
Vaak zal men zien dat een vzw de belastbare handelingen in ondergeschikte orde, dus aanvullend, uitoefent.
Voorbeeld: Een vzw Voetbalclub baat een kantine uit. Door de uitbating is de vzw belastingplichtige. De uitbating van de kantine zal in ondergeschikte orde gebeuren van haar doel, zijnde het organiseren van de mogelijkheid voor mensen om te voetballen.
De activiteit mag worden uitgeoefend met of zonder winstoogmerk
Om als belastingplichtige te worden aanzien, maakt het niet uit of men wel of geen winst nastreeft. Een vzw mag winst maken, zij het enkel in ondergeschikte orde. Maar of een vzw winst maakt of niet, is bij de controle of men belastingplichtige is, niet relevant.
3. De vzw is een belastingplichtige, maar wordt vrijgesteld
Het Wetboek btw voorziet een heel systeem van vrijstellingen. Enerzijds is er de vrijstelling op basis van artikel 44 van het Wetboek btw.
De belangrijkste vrijstellingen in artikel 44 zijn:
- diensten en leveringen van goederen in ziekenhuizen, klinieken, psychiatrische instellingen, enz.;
- verstrekken van onderwijs en de daarmee samenhangende levering van goederen en verrichten van diensten;
- verstrekken van goederen en diensten onder bepaalde voorwaarden in jeugdinstellingen, sportinrichtingen, bibliotheken, inzake lesgevers, musea,…
Aan sommige vrijstellingen zijn voorwaarden gekoppeld.
Een vzw die onder deze vrijstelling valt, blijft belastingplichtige. Door de vrijstelling moet de vzw echter geen btw aanrekenen bij het leveren van goederen en diensten, noch een btw-aangifte doen. Keerzijde van de medaille is dat de vzw (in de meeste gevallen) de betaalde btw ook niet mag aftrekken. Deze vzw’s hebben geen btw-nummer en moeten geen btw-aanmelding doen.
Anderzijds kan er ook sprake zijn van de kleine ondernemingsvrijstelling.
Vzw’s (en ondernemingen) wiens omzet kleiner is dan 25.000 euro per jaar (exclusief btw) kunnen een vrijstelling van de btw-plicht aanvragen.
De vzw blijft de btw-hoedanigheid (en btw-identificatienummer) behouden, moet een btw-aanmelding doen, maar moet geen driemaandelijkse btw-aangifte indienen, geen btw aanrekenen aan de klanten en geen btw storten aan de Belgische staat.
Andere kant van de medaille is dat ze bijgevolg ook geen btw in aftrek kunnen brengen.
Meer weten over de kleine ondernemingsvrijstelling? Raadpleeg dan onze nuttige info. Btw-vrijstelling : regeling voor kleine ondernemingen - Vereniginginfo
4. Formaliteiten
Elke vzw die belastingplichtige is en niet is vrijgesteld, heeft in principe volgende verplichtingen:
- aanvraag btw-nummer;
- melden van wijzigingen inzake de activiteiten die men doet;
- btw-nummer kenbaar maken aan de buitenwereld;
- facturen opmaken voor elke handelingen waarop btw moet worden betaald en inschrijven in het dagboek van ontvangsten;
- een boekhouding voeren;
- periodiek een btw-aangifte doen;
- doorstorting saldo aan btw;
- neerleggen jaarlijkse lijst van klanten (listing).
Op zoek naar duidelijke overzichten? Raadpleeg dan onze handige stappenplannen:
- Stappenplan: btw-plichtig of niet?
- Stappenplan: btw-plichtig, wat nu?
